اسپیسر

امروزه با گسترش ساخت‌وساز در ساختمان‌های بلندمرتبه، استفاده از فناوری و تجهیزات پیشرفته نیز اجتناب‌ناپذیر است. استفاده از اسپیسر در سازه‌های فلزی نیز از  این‌گونه موارد است. این قطعات کوچک و کاربردی علاوه بر اینکه باعث استحکام در سازه‌ها می‌شوند، همچنین به انسجام و پایین آوردن وزن سازه نیز کمک شایانی می‌کنند. در این مطلب قصد داریم به معرفی و کاربرد این محصول در اسکلت‌سازیِ ساختمان بپردازیم.

اسپیسر چیست ؟

اسپیسر درواقع وسیله‌ای برای ایجاد فاصله بین میلگردها و به وجود آوردن روکشی محافظتی روی آن‌ها برای جلوگیری از پوسیدگی و زنگ‌زدگی است. واژه انگلیسی اسپیسر در لغت به معنای فاصله نگهدار می‌باشد، که در ابعاد و اشکال مختلف ساخته می‌شود.

موارد استفاده از فاصله نگهدار متنوع هستند که می‌توان به ‌عنوان پوششی برای میلگرد در دیواره‌ها و سد و تونل سازی اشاره کرد.

فاصله نگهدار در اشکال مختلف ساخته می‌شود و برای مصارف مختلف نیز کاربردهای متفاوتی دارد. این محصول به نام های دیگری همچون کاور بتن، لقمه بتن، فاصله نگهدار و کاور میلگرد نیز نامیده می‌شود.

فواید استفاده از اسپیسر

میلگردها با گذشت زمان براثر شرایط محیطی و شیمیایی همچون سولفات و رطوبت هوا دچار خوردگی می‌شوند، که این امر باعث اثرات مخربی بر روی سازه خواهد شد. استفاده از این محصول موجب قرار گرفتن پوششی روی میلگرد می‌شود که از آن در مقابل شرایط محیطی و شیمیایی محافظت می‌کند.

همچنین در ساخت بتن مسلح برای بالا بردن راندمان کار از فاصله نگهدار استفاده می‌شود تا علاوه بر صرفه‌جویی در زمان انجام کار، از حرکت شبکه میلگردها در بتن مسلح نیز جلوگیری شود و موجب ثابت نگه‌داشته شدن آن گردد.

در سال‌های قبل برای ایجاد فاصله بین میلگرد و بتن از سنگ و چوب استفاده می‌کردند که دوام زیادی نداشتند و علاوه بر آن نیز، فاصله میلگرد با بتن یک اندازه و یکدست نبود که درنهایت نیز باعث خوردگی میلگرد می‌شد؛ اما امروزه استفاده از کاور بتن این مشکلات را مرتفع کرده و باعث یکپارچه شدن سازه‌ها شده است.

دلایل استفاده از اسپیسر

در ساخت ساختمان‌های با سازه فلزی، استانداردهایی وجود دارند که باید حتماً مورد توجه قرار گیرند و در صورت عدم رعایت این موارد خسارات جبران‌ناپذیری به سازه وارد خواهد شد. درصورتی ‌که از فاصله نگهدار ها در سازه استفاده نشود، علاوه بر چسبیدن میلگردها و آرماتورها به بتن، همچنین موجب بیرون‌زدگی آرماتورها و میلگردها می‌شود.

در صورت وقوع هرکدام از موارد فوق، هوا و رطوبت به سازه نفوذ کرده و موجب کاهش کیفیت سازه می‌گردد.

فاصله اندازها قطعاتی کاربردی در صنایع مختلفی همچون ساختمان‌سازی، تونل سازی، سدسازی، پل‌سازی و سایر پروژه‌های عمرانی هستند که در دیوارها، پی‌ها و دال‌ها و در حقیقت تمام حجم‌های بتونی این سازه‌ها نیز قابل‌استفاده هستند.

انواع اسپیسر

برای ایجاد فاصله دقیق بین میلگرد و آرماتور از انواع مختلفی از فاصله اندازها در ابعاد و اشکال مختلف، با صلاحدید پیمانکار پروژه و با توجه به بار واردشده روی سازه استفاده می‌شوند. کاورهای بتنی دارای انواع فلزی، بتونی و پلاستیکی هستند که از میان آن‌ها مدل پلاستیکی آن به دلیل وزن کمتر و قیمت به‌صرفه آن بیشتر موردتوجه قرار می‌گیرد و کاربرد بیشتری دارد.

فاصله نگهدارِ پلاستیکی بیشتر در بتن مسلح و برای فیکس کردن میلگردها مورداستفاده قرار می‌گیرد. در سازه‌ها، این محصول به دلیل اینکه تحمل بار سنگین را ندارد و از جنس پلاستیک است نمی‌تواند با بتن سازگار شود که در حقیقت این موضوع یکی از معایب نوعِ پلاستیکی این محصول است.

• در ادامه به مزایا و معایب فاصله اندازِ بتونی و پلاستیکی خواهیم پرداخت :

اسپیسر پلاستیکی

با استفاده از این نوع فاصله انداز در سازه، با توجه به اینکه ضریب انقباض و انبساط حرارتی پلاستیک نسبت به بتن حدود ۱۵ برابر بیشتر است، درصورتی‌که بتن در معرض تغییرات حرارتی قرار بگیرد ممکن است موجب تغییرات حرارتی شدید در فاصله انداز شود و درصورتی‌که این حرارت زیاد باشد ممکن است باعث ذوب شدن فاصله اندازِ پلاستیکی شود.

از دیگر معایب نوعِ پلاستیکی نیز می‌توان به ایجاد درزی نازک بین فاصله انداز و بتن در زمان بتن‌ریزی اشاره کرد؛ اما در مقابل، هزینه مناسب و همچنین نصب آسان و سریع این نوع کاور، موجب استقبال بیشتر کارخانه‌های ساخت فاصله انداز به تولید این نوع شده است.

اسپیسر بتنی

این نوع از فاصله انداز ها، به دلیل ساختار بتنی‌اش سازگاری بیشتری با سازه‌های بتنی دارد و برعکس فاصله انداز پلاستیکی، انعطاف‌پذیری حرارتی‌اش با سازه بتنی تفاوت چندانی ندارد. همچنین به دلیل آمیختگی یکسانش با بتن، امکان هر‌گونه شکاف و درز بین خود و بتن مسلح را از بین می‌برد.

استفاده فاصله نگدارِ بتنی از گیره‌های پلاستیکی برای اتصال به آرماتور، همچنین باعث به وجود آمدن نقطه ‌ضعفی برای این نوع از فاصله انداز ها شده است؛ زیرا استفاده از پلاستیک در ساختار این محصول، موجب می‌شود تا این قطعه به‌طور کامل در بتن فرو نرود و فقط حدود ۵ میلی‌متر از آن داخل بتن وارد شود که همین موضوع موجب می‌شود استفاده از نوعِ بتنی در ساختار بتن مسلح، تأثیر چشمگیری نداشته باشد.

به ‌هرحال فاصله انداز یکی از قطعات مهم در ساخت سازه‌های فلزی است که با ابداع و استفاده از آن، تغییرات مثبتی در ساخت این سازه‌ها صورت گرفته است. در این مطلب سعی کردیم تا با معرفی بیشتر انواع فاصله نگهدار، شما را از مزایا و معایب آن‌ها نیز آگاه سازیم تا با فواید کاربردی این محصول نیز آشنا شوید.